Van de regulering van de menstruatiecyclus tot de invloed op stemmingen en vruchtbaarheid. Hormonen spelen een belangrijke rol in ons dagelijkse leven. Maar hoe zit dit eigenlijk en wat nou als je hormonen uit balans zijn? Wij vertellen je alle ins en outs.

Wat doen hormonen?
Hormonen gedragen zich als boodschappers die door je lichaam rondreizen. Ze worden gemaakt door speciale klieren en circuleren in je bloedbaan om taken te coördineren. Je hormonen geven specifieke signalen aan de organen om te versnellen, te vertragen of te stoppen. Op die manier reguleren hormonen allerlei belangrijke processen in je lichaam.

Elk lichaam bevat hormonen, de hormoonhuishouding, ook wel de hoeveelheid van de soorten hormonen in je lichaam verschilt per gender en leeftijd. Vrouwen hebben over het algemeen een grotere hoeveelheid oestrogeen en progesteron en een kleinere hoeveelheid testosteron in hun lichaam. Bij mannen is dit juist omgedraaid, hun lichaam bevat meer testosteron dan oestrogeen en progesteron.

Vrouwelijke hormonen per levensfase
De hoeveelheid van elk hormoon in je lichaam verschilt per gender maar ook per levensfase. Dit zie je bijvoorbeeld duidelijk in de puberteit, in deze periode zijn de concentraties van bepaalde hormonen hoger. Dit heeft invloed op woede, seksuele verlangens, angst, vreugde en verdriet. Wanneer hormoonconcentraties veranderen heeft dit bijna altijd effect op je humeur, dit komt doordat veel processen zich afspelen in de hersenen. Een andere levensfase waarin de hormoonhuishouding erg verandert is tijdens de menopauze.

Hormonen tijdens de menstruatiecyclus
De gemiddelde cyclus duurt tussen de 21 en 35 dagen. Deze periode is onder te verdelen in vier verschillende ‘seizoenen’. Deze seizoenen worden bepaald door de verhoudingen aan hormonen in je lichaam.

De Winter – Menstruatie: Vergelijkbaar met de kalme winterdagen, vertegenwoordigt de menstruatie een tijd van vernieuwing en herstel, waarin het lichaam zich voorbereidt op een nieuwe cyclus door zich te ontdoen van ongebruikte elementen. In deze periode dalen oestrogeen en progesteron naar het laagste punt binnen je cyclus.

De Lente – Pre-ovulatie: Na de winter volgt de lente, een fase van groei en hernieuwde energie. Zo begint na de menstruatie de pre-ovulatieperiode, waarin het lichaam zich voorbereidt op potentiële vruchtbaarheid en nieuw leven. In deze periode neemt de oestrogeen in je lichaam weer toe, je voelt je energieker en ervaart vaak meer seksuele energie.

De Zomer – Ovulatie: Net zoals de zomer vol warme dagen en vruchtbaarheid is, vertegenwoordigt de ovulatieperiode de hoogtijdagen van vruchtbaarheid, klaar voor de mogelijkheid van conceptie. In deze periode hebben je hormonen het erg druk. De hormonen follikel, oestrogeen, LH en testosteron stijgen.

De Herfst – Pre-menstruatie: Na de zomer komt de herfst met zijn veranderende kleuren en voorbereiding op de winter. In de pre-menstruatie bereidt het lichaam zich voor op een nieuwe cyclus, met soms vergezeld van fysieke en emotionele aanpassingen. In deze periode neemt de oestrogeen in je lichaam langzaamaan af, je voelt je minder fit en kan sneller chagrijnig worden.

Wat voor soorten hormonen hebben vrouwen?
De belangrijkste 5 hormonen die vrouwen hebben zijn FSH, LH, prolactine, oestradiol en progesteron. FSH en LH spelen een cruciale rol bij het reguleren van de ovulatie en de ontwikkeling van eiblaasjes, ook wel follikels genoemd. Prolactine heeft invloed op de melkklieren en kan LH, FSH en oestrogeen onderdrukken om de natuurlijke menstruatiecyclus te beïnvloeden. Oestradiol is een essentieel hormoon bij vrouwen, terwijl progesteron betrokken is bij de opbouw van het baarmoederslijmvlies.

Hoe weet je of je hormonen uit balans zijn? (symptomen)
We spreken van een hormonale onbalans wanneer er een verstoring is in de natuurlijke verhoudingen van jouw hormonen. Een onbalans is moeilijk zelf vast te stellen, toch zijn er een aantal symptomen die hier wel op kunnen wijzen.

• Vermoeidheid
• Snelle stemmingswisselingen
• Veel trek of juist helemaal niet
• Angstige en/of depressieve gevoelens
• Onregelmatige cyclus
• Acne
• Blaasontstekingen
• Concentratieproblemen
• Gewichtstoename of afname
• Verlaagd libido
• Stijve spieren
• Haaruitval
• Hoofdpijn

Tijdens de menopauze kunnen er ook andere symptomen om de hoek komen kijken, zoals opvliegers en nachtzweten.

Mocht je last hebben van een of meerdere symptomen en denk je dat je een hormonale onbalans hebt? Dan kan je het beste contact opnemen met je huisarts. Zij kunnen dit testen op basis van een bloedafname of een speekseltest en je helpen om de achterliggende redenen te vinden.

Hoe raken je hormonen uit balans? (oorzaken)
Een hormonale onbalans kan meerdere oorzaken hebben, vaak komt het echter neer op drie belangrijke factoren: voeding, chronische stress en sport. We zullen ze iets meer voor je uitlichten;

- Voeding
Gezonde voeding is belangrijk voor je mentale en fysieke gezondheid. Hormonen profiteren hier dus ook van. Wanneer je ervoor zorgt dat je de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt, zorg je ervoor dat jouw lichaam goed kan functioneren.

- Chronische stress
Wanneer je voor een langere periode veel druk of stress hebt, spreken we van chronische stress. Dit is voor je fysieke en mentale toestand niet goed. Bij chronische stress wordt er vaak een te veel aan cortisol in je lichaam aangemaakt. Cortisol zorgt ervoor dat alles wat je niet nodig hebt om te overleven op een laag pitje wordt gezet. Een te veel dit hormoon kan ervoor zorgen dat je onder andere last krijgt van je spijsvertering, stofwisseling, je spieropbouw & herstel en kan invloed hebben op je slaap.

- Sport
Elke soort sport of training heeft een ander effect op jouw hormonen. Het vinden van de juiste manier is belangrijk omdat de hormonen een groot effect hebben op je spieraanmaak. Zo ontstaat er bij de ene training meer spierafbraak dan bij de andere door de aanmaak van cortisol. Ook komt er bij de ene training meer testosteron en groeihormoon vrij dan bij de ander, dit heeft effect op je spiergroei.

Hoe zorg je ervoor dat je hormonen in balans zijn? (oplossingen)
Je hormonen in balans brengen of je hormonen in balans houden kan klinken als een enorme opgave, toch zijn er een aantal dingen die je zelf al gemakkelijk kan doen.

Voeding tegen een hormonale onbalans
Een gezond lichaam begint bij gezonde voeding. Zorg ervoor dat je voldoende mineralen en vitamines binnenkrijgt, eet elke dag minimaal 2 stuks fruit, 300 tot 400 gram groenten, eet zoveel mogelijk onbewerkt voedsel en drink genoeg water.

Stressvrij voor een gezond hormonale balans
Heb je lang aanhoudende stress? Dan is het een goed idee om duidelijk op een rijtje te zetten hoe dit komt en wat je hier aan kan doen. Kan je alles zelf oplossen of heb je bijvoorbeeld hulp nodig van iemand die je kent of misschien zelfs van een professional? Zorg ervoor dat je momenten voor jezelf inplant waarin je even niets moet doen en je echt kan ontspannen.

Sportschema gebaseerd op hormonale doelen
Om erachter te komen welke soort trainingen er juist wel of niet goed zijn voor je hormonen, kan je bijvoorbeeld kijken naar trainingen die aansluiten op je cyclus. Zo is het in je winterfase handig om niet al te hard te sporten om stress in je lichaam tegen te gaan. In de lente fase vinden veel vrouwen het fijn om bezig te zijn met krachttraining. Je pijntolerantie is vaak hoger waardoor je langer kan doorgaan. Tijdens de zomer fase is het ultieme moment om records te verbreken. Vaak ligt je energielevel hier op z’n hoogst. In de herfst fase daalt je energie weer, in deze fase kan je je trainingen meer laten draaien om techniek en bewegings efficiëntie. Yoga is bijvoorbeeld een populaire sport gedurende deze fase.

Het is belangrijk dat je altijd let op hoe je lichaam reageert op een training en hoeveel energie je hiervoor nodig hebt. Vind je het moeilijk om dit zelf te bepalen? Ga dan eens in gesprek met een deskundige.

Kan jij wel wat extra ondersteuning voor je hormonen gebruiken? Yummygums Balance is nieuw. Een vitamine gummie met B6¹, salie², teunisbloemolie, monnikspeper en een lekkere bramensmaak. Salie ondersteunt een normale menstruatie en helpt bij stemmingswisselingen*. Vitamine B6 draagt bij aan de regulering van de hormonale activiteit. Ook bij overgangsverschijnselen²*.

*Gezondheidsclaims in afwachting van Europese toelating.