Collageen: Wat is het en wat doet het?

Vitamines

Door Allegra van den Boog

Leestijd 5 min ·

Collageen: Wat is het en wat doet het?

De supplemententrends vliegen je tegenwoordig om de oren en zo zal ook collageen je niet onopgemerkt voorbij zijn gegaan. Er is de afgelopen tijd veel te lezen over dit onderwerp en menig influencer toont dit supplement in de vorm van een poedertje of pil op zijn of haar profiel. Maar waarom deze obsessie voor collageen en wat is het eigenlijk? Wij vertellen je de ins en outs in dit blog.

Wat is collageen?

Ongeveer 70% van het losse bindweefsel in de menselijke huid bestaat uit collageen, ook wel een eiwit dat belangrijk is voor de structuur en stevigheid ervan. Niet alleen komt het voor in de mensenhuid, maar er zijn ook verschillende dieren die dit in hun lichaam hebben zitten. Collageen is opgebouwd uit verschillende soorten aminozuren. Aminozuren zijn de bouwstenen die eiwitten in levende organismen vormen. Hiervan zijn proline, glycine en hydroxyproline de belangrijkste soorten. Deze hebben samen dan ook het grootste aandeel.


Collageen is onder andere verantwoordelijk voor de elasticiteit en stevigheid van jouw huid. Rond je 25ste levensjaar daalt de aanmaak van collageen in je lichaam. Dit betekent dan ook dat je huid met de jaren steeds slapper en minder elastisch wordt.

De werking van collageen

Collageen wordt door ons eigen lichaam aangemaakt en geeft onder andere stevigheid aan het haar, nagels, botten, spieren, gewrichten en huid.

Je huid bestaat uit verschillende lagen, waarvan de buitenste laag bestaat uit huidcellen. Onder deze laag zijn elastine en collageen te vinden. Welke samen zorgen voor een stevige, soepele en elastische huid.

Daarnaast speelt collageen een rol bij de aanmaak, opbouw en het behoud van kraakbeen. Ook is collageen te vinden in je botweefsel, hier is het medeverantwoordelijk voor de harde, taaie, breekbare structuur.

Negatieve factoren

Er zijn verschillende factoren die een negatieve invloed hebben op de hoeveelheid collageen in je lichaam.

UV straling
Dat de zon rimpels veroorzaakt hoor je vaker, het is zelfs de nummer één oorzaak van huidveroudering. Maar wist je dat dit onder andere komt omdat de straling van de zon DNA-schade kan veroorzaken bij de cellen die collageen aanmaken? Altijd SPF blijven smeren dus!

Suiker
Suiker kan zich gaan binden aan eiwitten, waarbij schadelijke stoffen ontstaan. De schadelijke stoffen binden zich vervolgens aan collageen, waardoor deze minder sterk zijn om de huid elastisch te houden. Dit proces wordt glycatie genoemd. Probeer zoveel mogelijk suiker in je dieet te vermijden en kies voor voedingsstoffen die de aanmaak van collageen ondersteunen.

Stress
Stress is niet alleen slecht voor je hart, maar ook voor de huid. Door stress kunnen er meer schadelijke stoffen onze huid binnenkomen, en stijgt het cortisolniveau, je stresshormoon, in het lichaam. Cortisol vertraagt de aanmaak van collageen en dus veroudert je huid er sneller van.

Roken
Dat roken slecht voor je is, weten we allemaal. Niet alleen voor je longen, maar ook voor je huid. Door te roken komen er minder zuurstof en voedingsstoffen in de huid. Nicotine beschadigt daarbij het collageen in de huid en het breekt vitamine C af, waardoor de aanmaak van huideigen collageen ook nog eens wordt tegengegaan.

Cafeïne en alcohol
Deze twee producten worden door je lichaam gezien als gifstoffen en worden daarom zo snel mogelijk afgebroken door de lever. Door cafeïne ontstaat er ook een toename aan cortisol, alweer het stresshormoon, wat de aanmaak van collageen remt. Alcohol bevat veel suikers en droogt de huid uit, waardoor je minder goed collageen aan kan maken.

Soorten collageen

In totaal zijn er meer dan 28 verschillende soorten collageen. Hiervan zijn type 1 tot en met 4 de belangrijkste.

Type I komt voor in:
Huid
Botten
Bindweefsel
Pezen
Ligamenten
Fascie
Bloedvaten
Kraakbeen

Type II komt voor in:
Tussenwervelschijven
Ribben
Neus
Strottenhoofd
Luchtpijp
Luchtpijpvertakkingen

Type III komt voor in:
Huid
Synovia
Bloedvaten
Snel groeiende weefsels zoals bij wandreparatie

Type IV komt voor in:
Het basale membraan: filtratie membraan en capillairen

Zoals je ziet komt het eerste type in de meeste weefsels voor. Meer dan 90% van al het collageen in je lichaam bestaat dan ook uit type 1 en 3.

Collageenrijke voeding

Net zoals mensen zelf collageen aanmaken, kunnen sommige dieren dit ook. Dieren die hiertoe behoren zijn runderen, varkens, kippen en vissen. De twee populairste soorten collageen zijn rund en vis. Collageen is daarbij net als bij mensen voornamelijk in de ligamenten, pezen, huid en botten te vinden. Viscollageen haal je uit zowel vissen als schaaldieren.

Voedsel waar collageen voornamelijk in te vinden is, zijn bouillons en gelatine. Ook is er veel te vinden in de vissenhuid. Een visje met de huid opeten is dus niet eens zo’n slecht idee!

Voor de vegetariërs en vegans onder ons, niet getreurd. Er zijn verschillende diervrije voedingsmiddelen die de aanmaak van collageen in ons lichaam kunnen ondersteunen. Denk hierbij aan chiazaad en lijnzaad, die beiden ook erg hoog zijn in Omega-3 vetzuren. Ook bevatten walnoten veel goede onverzadigde vetzuren en bevatten ze vitamine E. Deze vitamine kan de aanmaak van nieuwe huidcellen en collageen stimuleren.

Collageen aanmaak stimuleren met vitamines

Vitamine C, Omega-3, biotine (ook wel vitamine 8), zink, koper, selenium en zwavel zijn allemaal vitamines die helpen bij de aanmaak van collageen. Een goed gebalanceerd dieet is dan ook aan te raden, zo zorg je ervoor dat je al deze stoffen binnen krijgt. In sommige collageen supplementen zijn deze vitamines ook extra toegevoegd. Dit wordt gedaan om de aanmaak van nieuwe collageen te ondersteunen.

Wat is vegan collageen?

In principe bestaat er geen vegan alternatief voor collageen. Collageen is een dierlijk eiwit en komt dan ook niet in planten voor. Toch zijn er wel supplementen die hiermee adverteren. Maar wat zit er dan in? Deze producten bevatten aminozuren waaruit collageen is opgebouwd, op deze manier kan je lichaam zelf hiermee aan de slag om collageen aan te maken. Daarnaast bevatten ze vaak vitamines en mineralen die de aanmaak van collageen in je lichaam stimuleren.

Welke vormen van collageen supplementen bestaan er?

Collageen is tegenwoordig in veel verschillende soorten vormen te vinden. Een van de populairste is poeder. Deze poeder kun je mengen door je drinken, een bakje yoghurt of bijvoorbeeld door een shake. Daarnaast zijn er collageenkauwtabletten, gummies, oplostabletten en capsules. Ook bestaan er verschillende soorten voedingsproducten waar collageen alvast voor je doorheen is gedaan, zoals koffie, beauty shots en Jelly sticks.

Waar moet je op letten bij het kiezen van een collageensupplement?

Let er op dat je een vorm van collageen vindt, die jou persoonlijk niet tegenstaat. Of dit nu een poeder, capsule of gummy is, consistentie in inname is key!

Als je een schaal- of schelpdierenallergie hebt is het ook belangrijk om erop te letten dat je geen viscollageen kiest, gezien dit vaak hierin verwerkt zit.